In gesprek met bewoners met de Wijkwaarden Kaarten
Hoe krijg je als welzijnswerker inzicht in de dingen die voor bewoners belangrijk zijn in het samen leven in een (nieuwe) buurt, hun wensen, verwachtingen én mogelijkheden? Hoe voer je een gesprek dat niet alleen gaat over dingen die niet goed lopen, maar ook over positieve zaken die kunnen bijdragen aan het leven in de wijk? Hoe krijg je aanknopingspunten voor participatie van buurtbewoners en passende activiteiten? De eerste positieve ervaringen met de Wijkwaarden kaarten zijn een feit.
Voor gesprekken met bewoners in een buurt ontwikkelden we vanuit Leeratelier Betekenisvol contact in de wijk samen met Bindkracht 10 de Wijkwaarden kaarten, een narratieve gesprekstool. Het is een variant op de gesprekskaarten Waarde van Welzijn, die eerder in samenwerking zijn ontwikkeld door welzijnsorganisatie Bindkracht 10 en het Lectoraat Versterken van Sociale kwaliteit van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. De kaarten zijn gebaseerd op de Capability benadering, een brede welzijnsbenadering met menselijke vrijheid en diversiteit als uitgangspunt. In de Wijkwaarden kaarten bepalen bewoners zelf welke onderwerpen en vragen relevant zijn om te bespreken, die aansluiten bij hun persoonlijke waarden. Ze kiezen maximaal 3 waarden uit die voor hen belangrijk zijn bij het wonen in de wijk, geven aan hoe zij deze waarde ervaren in hun leven in de wijk en wat zij hierin wensen. Voorbeelden van deze waarden zijn ‘wonen zoals ik wil’, ‘me veilig voelen’, ‘contact hebben met andere mensen’ en ‘bijdragen aan een duurzame wereld’. Afhankelijk van de situatie in de wijk worden er schaalvragen gesteld die meer richting geven aan een onderwerp. De antwoorden van bewoners worden vastgelegd en geanalyseerd, waardoor trends uit deze kwalitatieve data gehaald kunnen worden.
Op verschillende plekken in Nijmegen worden de Wijkwaardenkaarten momenteel uitgetest en bijgeschaafd. In de tweede helft van 2022 zijn welzijnswerkers na een korte training huis-aan-huis gesprekken gaan voeren in een nieuwe wijk in Nijmegen Noord. De resultaten bieden aanknopingspunten voor verschillende stakeholders, zoals de gemeente, woningcorporatie en het welzijnswerk. ‘Veiligheid’ en ‘contacten hebben met anderen’ bleken belangrijke thema’s voor bewoners daar. In het voorjaar 2023 zijn er huis-aan-huisgesprekken gevoerd met bewoners van een wooncomplex in Nijmegen midden, waar de kaarten in overleg met woningcorporatie Talis ook gebruikt zijn om informatie te krijgen over de behoeften van bewoners over de invulling van een gemeenschappelijke ruimte. De resultaten hiervan worden nog geanalyseerd.
Bewoners reageren overwegend positief op het gesprek aan de hand van de Wijkwaarden kaarten. Ze vinden het aanwijzen van kaarten laagdrempelig en leuk en ze vinden het prettig om zelf te mogen kiezen wat het onderwerp is van gesprek. Het tijdstip van het voeren van de gesprekken maakte uit, zo was het gemakkelijker om mensen te vinden die in gesprek wilden in het voorjaar dan in een periode van flinke kou in december en was het in een nieuwbouwwijk met veel werkende jonge ouders een soms uitdaging om mensen te spreken te krijgen. Ondanks wat tips voor aanpassingen in de methode zijn welzijnswerkers en andere gespreksleiders positief over het werken met de Wijkwaarden kaarten. Het nodigt uit tot een positief en constructief gesprek met bewoners en geeft goede aanknopingspunten voor het handelen.
Momenteel ligt er een aanvraag van een aantal bewoners van een wijkraad voor een training om te werken met de Wijkwaardenkaarten. Wij verwachten dat de kaarten voor hen ook goed bruikbaar zijn, zijn benieuwd naar wat zij halen uit de gesprekken en wat ze vinden van het werken met de Wijkwaarden kaarten. Deze ervaringen nemen we nog mee in de laatste aanpassingen, die onderdeel zijn van het valideren van de Wijkwaarden kaart.