Deelsessie Armoede - Samen bouwen aan bestaanszekerheid: een levende klantreis

Waarderend onderzoeken

Waarderend onderzoeken is een verandervisie en -aanpak, waarbij je met elkaar onderzoekt wat wél werkt. Deze visie gaat ervan uit dat alles wat aandacht krijgt groeit. Wat werkt al wel, hoe klein ook? Door samen met inwoners, cliënten, professionals, vrijwilligers, beleidsmedewerkers et cetera waarderend naar een vraagstuk te kijken, kom je erachter wat werkt en kun je voortbouwen op successen die eerder al zijn behaald.  

Levende klantreis

In deze sessie zijn we samen met  ervaringsdeskundige Annamaria Evers op reis gegaan om te zoeken naar antwoorden om bestaansonzekerheid te voorkomen, verminderen en verzachten. Wat zijn antwoorden en oplossingen die inspireren en écht werken volgens iemand in armoede zelf? En wat hoor je in iemands verhaal als je écht luistert en niet alleen oog hebt voor de problemen en moeilijkheden maar ook zoekt naar de lichtpuntjes en dat wat iemand heeft geholpen, hoe klein ook? 

Over Annamaria Evers

Annamaria Evers, is een alleenstaande moeder van drie jongens en een opgeleide ervaringsdeskundige werkzaam bij Sterk uit Armoede – generatie armoede en sociale uitsluiting. Zij kom zelf uit generatie armoede, heeft een turbulent leven en een moeilijke, onveilige jeugd gehad. In haar leven heeft zij verschillende vormen van armoede ervaren. Niet alleen financiële armoede, maar ook op geestelijk, emotioneel, sociaal, kennis en vaardigheidsvlak. De liefde voor haar kind vormde een ommekeer in haar leven: Nooit daarvoor ervoer zij zo’n groot gevoel van onvoorwaardelijke liefde. Haar kinderen zijn voor haar een krachtbron en drijfveer geweest om de cirkel van intergenerationele armoede te doorbreken. Bekijk het verhaal van Annamaria Evers in de opname van de sessie:

Breakout rooms: wat hoorde je?  

In de breakout rooms gingen deelnemers in gesprek over de volgende vragen:

• Wat raakte je in het verhaal?
• Welke elementen in het verhaal, hoe klein ook, waren helpend?  
• Hoe kunnen we deze elementen meer gaan benutten in ons werk?
• Wat zou jijzelf op basis hiervan anders willen gaan doen in je eigen praktijk en wat vraagt dit van anderen (organisatie, samenwerkingspartners, systeem (gemeente, wet en regelgeving etc.)

Mensen zijn geraakt door haar onzichtbaarheid als kind, de patronen en geschiedenis die zij heeft meegekregen en haar kracht om te overleven. Genoemde lichtpuntjes zijn de geboorte van haar eerste kind en simpelweg het effect dat de vraag: 'Hoe gaat het nu met jou?' op haar had. Op de vraag wat mensen meer willen gaan doen in hun werk, geven mensen aan dat zij mensen met een oordeelvrije houding tegemoet willen treden. Werken vanuit vertrouwen, meer mandaat en tijd voor mensen om patronen te kunnen achterhalen zijn ook als belangrijke punten genoemd. 

De boodschap van Annamaria

'Zoals jullie hebben gehoord is armoede veel meer dan financiële problematiek. Door een slechte basis heb ik de financiële armoede nooit gevoeld. Zie het als dat je van jongs af aangewend bent om slechte koffie te drinken, wanneer je dan goede koffie krijgt vind je dat vies. Na een poos goede koffie te hebben gedronken krijg je een keer de oude koffie weer en dan denk je jeetje wat is dat smerig heb ik dat al die jaren normaal en lekker gevonden? Armoede gaat over patronen waar je steeds in terug valt omdat je geen ontwikkeling hierin krijgt en of je ontwikkeling steeds stagneert. Je weet hoe het niet moet maar je hebt geen idee hoe het wel moet. Mijn patronen zijn overduidelijk, voor mij is er één belangrijk patroon wat ik heb kunnen doorbreken. Door het doorbreken van dit patroon weet ik dat ik de cirkel van generatiearmoede definitief heb kunnen doorbreken. Nog steeds loop ik tegen patronen aan maar mijn inzichten zijn veranderd waardoor ik een ander blik kan werpen op mijn eigen situatie.'

'Wat is voor mij de doorbraak geweest? In mijn opleiding kreeg ik een oefening, ik moest feedback geven en feedback geef je vanuit jezelf. Hierbij moest ik het woord “ik” gebruiken. En dit was nu het grootste probleem, ik kon het woordje "ik" niet uitspreken. Want "ik" bestond namelijk niet, ik was mijn moeder. Toen ik met deze bewustwording naar huis ging ben ik gaan nadenken en kwam tot de ontdekking dat ik altijd in de derde persoon over mijzelf sprak, dus vanuit de rol die ik uitvoerde. Mamma wil graag…. Met deze conclusie moest ik wat doen, omdat ik wist dat ik hierdoor steeds weer terugviel in mijn oude patronen. Ik had zoveel kennis vergaard, ik had zoveel veranderd, ik heb gezorgd dat mijn kinderen gered werden. Maar in al die processen ben ik vergeten om mijzelf te redden. Ik was nog steeds onzichtbaar, ik bestond nog steeds niet. Hier ben ik aan gaan werken en nu kan ik het eindelijk uitspreken: ik zie mijzelf, eindelijk besta ik. En nu als ik het woordje ik uitspreek in een gesprek maakt mijn hart nog steeds een klein sprongetje. En nu groei ik eindelijk definitief zonder terugval.'

Zelf aan de slag met een levende klantreis?  

Zoals je in deze sessie hebt gezien levert het veel op. Je kunt het verhaal van  Annamaria gebruiken en dit met je team en/of samenwerkingspartners bekijken om vervolgens met de vragen aan de slag te gaan die we ook aan de deelnemers van de sessie hebben gesteld. Je kunt ook een ervaringsdeskundige uit de eigen omgeving vragen zijn of haar verhaal te vertellen. Het gezamenlijk bespreken van het verhaal van de klant, het luisteren naar dat wat werkt, hoe klein ook, biedt veel aanknopingspunten om mensen in bestaansonzekere situaties beter tot steun te zijn.